ਮੁਕਤਸਰ – ਇਸ ਸਾਲ ਘੱਟ ਮੰਗ ਅਤੇ ਭਾਅ, ਸੁੰਗੜਦੇ ਰਕਬੇ ਅਤੇ ਘੱਟ ਝਾੜ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਖੇਤੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੁੰਗੜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਲਾਹੇਵੰਦ ਧੰਦਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਕਪਾਹ ਦੀ ਕੀਮਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (ਐਮਐਸਪੀ) ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕਪਾਹ ਨਿਗਮ (ਸੀਸੀਆਈ) ਨੇ ਮੱਧਮ ਮੁੱਖ ਕਪਾਹ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ 6,620 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਟੇਪਲ ਕਪਾਹ ਲਈ 7,020 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਮਤ 4,700 ਤੋਂ 6,800 ਰੁਪਏ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੀਮਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ 300-500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਵੱਧ ਸੀ।
ਨਰਮੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ, ਬਠਿੰਡਾ, ਮਾਨਸਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਲਾਗ, ਫਸਲ ਦੀ ਮਾੜੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਮੰਗ ਨੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਹੋਰ ਵਿਕਲਪ ਲੱਭਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
“ਸਾਡਾ ਪਿੰਡ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਸਥਿਤੀ ਇੰਨੀ ਮਾੜੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਲੇ ਬੋਲ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਰਮੇ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਉਚਿਤ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਟਾਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਝਾੜ ਅੱਧਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 2,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਘੱਟ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ”ਗਿੱਦੜਬਾਗ ਉਪ-ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਦੌਲਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਸ਼ੇਰ-ਏ-ਪੰਜਾਬ) ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਜੈ ਵਧਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਫੀਡ ਨੂੰ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹਨ।” ਜਾਨਵਰ ਗੁਲਾਬੀ ਕੱਟੇ ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕੀੜਿਆਂ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ। ਕੁਝ ਜਾਨਵਰ ਬਿਮਾਰ ਵੀ ਹਨ।”
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡਾ. ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਔਲਖ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ, ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ: “ਮੈਂ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਪਸ਼ੂ ਦੇ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ।”
